Waddenexcursies

Wie niet wil wadlopen, maar onder deskundige begeleiding een interessante (winter)wandeling, fietstocht of autorit wil maken langs de Waddenkust, kan uit onderstaande tochten een keuze maken.
Onderweg wordt aandacht besteed aan het landschap, flora en fauna enz.

Er zijn excursies mogelijk naar

• Kwelder Noorderleeg Fr.
• Eemshaven
• Schiermonnikoog
• Lauwersmeergebied
• Pieterburen en omgeving
• Kloosterburen Gn.

1. KWELDERZWERFTOCHT NOORDERLEEG Fr.

Tocht over kwelder (en wad) tussen Marrum en Nieuwe Bildtzijl in Noord Friesland.
Lengte 8 km, duur 3 uren.

Noorderleeg
Nergens in het Nederlandse Waddengebied is de kwelder zo uitgestrekt als op het Noorderleeg, het buitendijkse gebied tussen Marrum en Nieuwe Bildtzijl in Noord Friesland. Na 1754 zijn hier geen bedijkingen meer uitgevoerd en de kwelder is er ca. 3 km breed. Er wordt een wandeling gemaakt van ongeveer 8 km lang, duur ca. 3 uren. Onderweg wordt uitleg gegeven. De Noorderleeg is vrij toegankelijk van 1 juli t/m 15 maart.

Tempel van Ids Willemsma op de zeedijk bij Marrum Fr.

De wandeling begint bij de tempel van Ids Willemsma op de zeedijk bij Marrum. We lopen over de zeer hoge en zeer brede zeedijk, vervolgens door de 'zomerpolders' en over de kwelder.
De binnenste zomerpolder is omgegeven door een hoge kade. Het gebied wordt vrijwel nooit door de zee overspoeld. Het is er zoet en groen en 's zomers weidt er vee.
De buitenste zomerpolder is 'teruggeven aan de zee': de zomerpolderdijk is doorgestoken en zeewater bedekt het gebied nu en dan. De vegetatie is hier sterk veranderd na de 'ontpoldering': de vegetatie is er zout geworden.
Onderweg passeren we sluisjes, twee bunkers uit 1914, een schuilhut, prachtige ronde dobbes (drinkwaterplaatsen voor het vee) met ringdijken en we vergeten niet even naar de rand van het wad te lopen en de kwelderwerken te bekijken, incl. de resten van een spoorbaantje waarover vroeger hout (en arbeidskrachten) voor de oude landaanwinningswerken werden vervoerd. Bij voldoende lage waterstand wordt een klein stuk over het wad gelopen.

Ganzen
Tienduizenden ganzen overwinteren in het gebied. Het is er weids en groen, bij goed zicht is in de verte de skyline van Leeuwarden te zien en in het noorden Ameland en Terschelling. Hier en daar is de bodem drassig. De tocht eindigt op de zeedijk bij Nieuwe Bildtzijl.

Paarden in de onder water gelopen Noorderleeg, 3 november 2006

Paarden
In de zomerpolder bij Marrum stonden na de storm van 1 november 2006 ca. 120 paarden enkele dagen op een dobbe te midden van een grote plas zeewater. Het trok de aandacht van de media in binnen- en buitenland. Waar stonden ze? En waarom viel dit gebied niet droog terwijl de waterstand in de nabij gelegen Waddenzee al dagenlang weer op een 'normaal' peil stond? Tijdens de excursie wordt hier aandacht aan besteed.

Vertrektijden
In overleg.

2. EXCURSIE EEMSHAVEN

Lengte 10 km per auto, duur ca. 3 uren, incl. enkele korte wandelingen.

Kolencentrale van RWE/Essent in de Eemshaven in aanbouw, november 2010

Tussen 1970 en 1973 is aan de uiterste noordoost zijde van Nederland de Eemshaven aangelegd. Een deel van de Waddenzee is er ingepolderd. De Eemshaven moest het trekpaard worden van de economie van Noord Nederland. De initiatiefnemers verwachtten dat chemische industrie zich er zouden vestigen.

Tientallen jaren achtereen kwam er echter weinig van de grond. En wat er werd gestart ging voor een deel spoedig weer failliet. 25 jaar na de opening was de haven nog grotendeels 'woest en ledig'. Op de ingepolderde wadbodem groeiden zeldzame planten en leefde de zeldzame waterspitsmuis, een eldorado voor roofvogels.

Na 2000 werd alles anders. Diverse bedrijven vestigden zich in de Eemshaven. Onder andere een moutfabriek voor de produktie van bier en een biodiesel-fabriek. Zeer grote in aanbouw zijnde passagiersschepen van de Meyerwerf in Papenburg meren er af en worden in de Eemshaven deels afgebouwd.
De grootste gasgestookte elektriciteitscentrale van Europa staat er. Even buiten de Eemshaven bouwt Google voor � 600 miljoen een nieuw datacenter. Vanuit de Eemshaven wordt het Noordzee-windturbinepark Gemini opgebouwd.

De Eemshaven is enige tijd in het nieuws geweest door de bouw van een (omstreden) kolencentrale van RWE. Na 4.5 jaar bouwen is de centrale nu in bedrijf.
Op sommige dagen is een rondleiding mogelijk in de kolencentrale.

De excursie gaat van west naar oost door het Eemshavengebied. Op diverse plaatsen wordt uitleg gegeven over het verleden, wat er op voor bedrijvigheid is en wat er in in aanbouw is.

Vertrektijden
In overleg.

3. FIETSTOCHT over SCHIERMONNIKOOG

Lengte 15 - max. 20 km, duur 3-4 uren, incl. korte wandeling.

Schiermonnikoog

Onder deskundige leiding wordt een interessante fietstocht gemaakt over het westen en midden van Schiermonnikoog.
Onderweg wordt regelmatig gestopt en uitleg gegeven over landschap, geschiedenis, flora en fauna en de wijze van omgang met de natuur op Schiermonnikoog.
Start en eindpunt in het dorp of bij de veerdam. Lengte van de tocht en duur verder in overleg. Voor huurfietsen kan worden gezorgd.

Vertrektijden
In overleg.

4. FIETSTOCHT door het LAUWERSMEER

Lengte 20 - max. 30 km, duur 3-4 uren.

De tocht start bij Rest. Het Lachende Paard te Vierhuizen Gn, nabij Zoutkamp, maar kan ook op andere plaatsen starten, bv. Lauwersoog. Via het oude wierdedorp Vierhuizen en de 19e eeuwse Westpolder wordt het Lauwersmeergebied bereikt. Dit is in 1969 ingedijkt nadat in de jaren '60 een 13 km lange afsluitdijk was aangelegd.

De Lauwerszee viel voor een groot deel droog. De voormalige zandplaten zijn begroeid geraakt en het zoute water in het Lauwersmeer is zoet geworden.
Diverse landinrichters zijn er aan de slag gegaan, in opdracht van zowel Defensie als van Staatbosbeheer. Sindsdien zijn er diverse interessante landschappen ontstaan. Zowel natuurliefhebbers, oefenende militairen als recreanten komen er aan hun trekken. In 2003 werd het Lauwersmeergebied Nationaal Park.

Speels
De fietstocht voert langs het weidse water van het Lauwersmeer, over kronkelige fietspaden, langs weilanden met Schotse Hooglanders en ('s zomers) orchidee�n. Verder door het natuurdorp Suyderoogh, over het uitgestrekte oefenterrein van Defensie en langs het militaire oefendorp Marnehuizen. Hier en daar zijn uitkijktorens geplaatst. Waar de bodem onbegroeid is en in molshopen kunnen we zien dat we op voormalige zeebodem staan door de schelpen in de bodem.

Lauwersoog, maart 2007

Een deel van de tocht gaat langs de buitenkant van de dijk langs de rand van de Waddenzee met bij helder weer zicht op Schiermonnikoog.
Te Lauwersoog wordt aandacht besteed aan de imposante uitwateringssluizen, de eerste nederzetting uit 1970, de visserijhaven en aan drie boorputten van de NAM. Sinds enige tijd wordt er vanuit Lauwersoog gas gewonnen onder de Waddenzee.
Halverwege de rit tijd is er voor koffie in een restaurant.

Totale lengte van de tocht 20 tot max. 30 km. Onderweg worden nu en dan interessante zaken (afhankelijk van de belangstelling van de groep) uitgelegd en besproken. U kunt uw eigen fiets meenemen, fietsen kunnen ook worden gehuurd. De tocht eindigt weer in Vierhuizen of Lauwersoog.

Vertrektijden
In overleg.

5. WANDELING VAN PIETERBUREN -
WESTERNIELAND NAAR DE WADDENZEE

Lengte ca. 9 km, duur ca. 3.5 uren.

De tocht start in overleg in Pieterburen of Westernieland bij een restaurant.
Direct ten noorden van deze dorpen lag de Ommelander Zeedijk, de eerste, uit de Middeleeuwen daterende zeedijk, die tijdens de Kerstvloed van 1717 grotendeels is weggeslagen. Honderden mensen en dieren verdronken tijdens deze rampzalige Kerstavond. Resten van deze dijk en dijkdoorbraken (wielen of kolken) zijn te zien.

Na 1717 is de oude dijk niet hersteld. Een nieuwe 26 km lange zeedijk is in de zomer van 1718 enkele kilometers noordelijker aangelegd. Een onvoorstelbaar groot werk in die tijd.
Een groot kweldergebied werd daarmee ingepolderd. Het is in gebruik als bouwland en vrijwel leeg: alleen achter de dijk van 1718 staan enkele boerderijen en voormalige arbeidershuisjes.

Wadlopersbeeld op de zeedijk bij Pieterburen

Werkverschaffing
Verder naar het noorden is de bedijking verder gegaan. In 1811 werd de Noordpolder bedijkt en tussen 1940 en 1947 als werkverschaffingsproject de Linthorst Homanpolder. Tijdens de wandeling staan we bij deze zaken stil. Twee monumenten herinneren aan de inpoldering van de Linthorst Homanpolder en aan een tragisch ongeval. Het barakkenkamp van waaruit de werkzaamheden werden uitgevoerd is nu in gebruik als groepsaccommodatie.

De bovenkant van de huidige zeedijk ligt op ca. 9 m boven NAP, slechts 1 x in de 4000 jaar mogen de golven van de Waddenzee hier overheen spoelen. Bovenop de dijk zicht op het Waddengebied met in de verte de eilanden Rottumerplaat, Rottumeroog en Borkum. Bij goed weer wordt een korte wandeling over de ten noorden van de zeedijk gelegen kwelder gemaakt.
Eindpunt is het restaurant waar koffie, lunch of diner klaar kan staan.

Vertrektijden
In overleg.

6. WANDELING VAN KLOOSTERBUREN Gn.
NAAR DE WADDENZEE

Lengte ca. 8 km, duur ca. 3.5 uren.

Hotel Het Klooster, Kloosterburen

De wandeling start bij Hotel Het Klooster te Kloosterburen. Eerst wordt een wandeling gemaakt door het voormalige kloosterdorp Kloosterburen. Op diverse plekken zijn sporen aan te treffen van het middeleeuwse klooster.
Daarna volgt een wandeling naar de zeedijk langs kruinige percelen, 19e eeuwse boerderijen, de oude Ommelander Zeedijk, de resten van een middeleeuws steenhuis en over opgeworpen en weer afgegraven zeedijken.
Bij goed weer kan een korte kwelderwandeling gemaakt. De tocht eindigt bij Hotel Het Klooster, waar koffie, lunch of diner klaar kunnen staan.

Vertrektijden
In overleg.

GROEPSGROOTTE
De excursies kunnen worden georganiseerd voor groepen vanaf 8 deelnemers.
Ook voor kleinere groepen dan acht personen kan een tocht worden georganiseerd, de prijs ligt dan op het niveau van de minimale groepsgrootte. Bij grote groepen gaan er meer begeleiders mee.
 

PRIJZEN van de Waddenexcursies per deelnemer

Let op: zie de toelichting hierboven over groepsgrootte.

UITRUSTING voor de wandeltochten

• Rubberlaarzen of waterdichte hoge wandelschoenen
• Regenjas en regenbroek
• Warme bovenkleren met eventueel muts en handschoenen
• In een rugzakje voldoende eten en drinken voor ca. 4 uur.
• Voor na de tocht (misschien nodig): droge schoenen en sokken

OPGAVE
en verdere inlichtingen per e-mail.
Het adres is info[at]wadgids.nl.